آیا در تمدن مدرن جایی برای سالمندان وجود ندارد و آنها موجودات زائدی هستند؟!
طبق برخی نقلها، در جنگ جهانی دوم گفته شده است که میتوان برای تولید روغن یا صابون از سالخوردگان استفاده کرد. این سخن، صورت بیپردهی یک نگرش نسبت به سالخوردگان است. البته این نگرش همیشه چنین بیپروا و عریان و بسیط خود را نشان نمیدهد و عموماً با حقایقی از اخلاق، انسانیت، منطق، عقلانیت علمی و اصطلاحات و استعارات تخصصی آمیخته میشود. این آمیختگی لزوماً برای فریب دیگران نیست؛ بلکه اساساً هر نگرشی برای شکلگیری و بقاء نیازمند همراهی و بهرهمندی از حقایق در مراتبی است.
ممکن است گفته شود که نسبت دادن استخراج روغن و صابون به تمدن مدرن نسبتی ناروا است؛ اولاً مشخص نیست که آیا بهواقع چنین نظری بیان شده است یا خیر، ثانیاً مفروض بر آنکه کسانی چنین نظری ارائه کرده باشند، نمیتوان آن را تعمیم داد و کل تمدن مدرن را متهم به چنین نظری ساخت، و ثالثاً اگر کل تمدن مدرن قائل به چنین نظری باشد، این صرفاً یک نظر بوده و صورت عملی به خود نگرفته است. اما اکنون ما دربارهی درستی یا نادرستی این قول سخن نمیگوییم. سخن دربارهی سالمندان است.
در نقد اینکه انسان در تمدن جدید تبدیل به نیروی کار شده است، بسیار سخن گفتهاند؛ وقتی انسان نیروی کار باشد، روشن است که سالمند دیگر چندان انسان نیست؛ چرا که دیگر نیروی کار نیست، اما تمدن کنونی آن قدر بسیط و ابتدایی نیست که دستش به این سهولت از منابع انسانی کوتاه گردد، منابع انسانی در صورتهای متأخرتر، بیش از آنکه بهعنوان نیروی کار اهمیت داشته باشد، بهعنوان مصرفکننده قابل بهرهبرداری است و سالمندان از حیث مصرف، ظرفیتهایی ویژه هستند و میتوانند بازار پررونقی برای محصولات و خدمات بهداشتی و پزشکی باشند. در اقتصادی که بر مدار مصرف میگردد، نیاز و ضعف جسمی، عاطفی و اجتماعی سالمندان تهدید نیست؛ بلکه یک فرصت اقتصادی است. پس نباید تمدن مدرن را متهم کنیم که سالمندان را موجودات زائدی محسوب میکند. اما و از سویی دیگر، چندان دربارهی درستی یا نادرستی قول استخراج روغن و صابون از سالمندان نگران نباشیم؛ چراکه تلقی از ضعفها و نیازهای پیری بهمثابه فرصت اقتصادی، اگر از چشم طمع داشتن به روغن جسم سالمندان زشتتر نباشد، ماهیتاً تفاوتی با آن ندارد. و این مبنای عمل دربارهی سالمندان است و نه صرفاً یک نظر.
ارتباط با ما:
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
مطالب مرتبط: