رهایی از سیطره‌ی اقتصاد با اقتصاد مقاومتی
رهایی از سیطره‌ی اقتصاد با اقتصاد مقاومتی -
امتياز:
4.2
از 5 -
رای دهندگان:
5
نفر
- تاریخ ایجاد در جمعه, 12 دی 1393 13:25
شماره‌ی 80-81 مجله‌ی فرهنگی تحلیلی سوره اندیشه منتشر شد
هجدهمین شماره از مجله‌ی سوره اندیشه ویژه‌‌ی آذر و دی ماه 93، حاوی یادداشت‌ها و گفتگوهایی پیرامون «رهایی از سیطره‌ی اقتصاد با اقتصاد مقاومتی» امروز روی کیوسک‌های مطبوعاتی قرار گرفت.
چند سال پیش، در پی تمرکز دشمنان انقلاب بر فشار اقتصادی به کشور، بحث اقتصاد مقاومتی مطرح شد. هدف دشمن، لطمه زدن به رشد ملی و اشتغال کشور و رفاه مردم بود تا بدین وسیله، مردم را از انقلاب دلزده کنند. تا قبل از این، درگیری بین‌المللی انقلاب با قدرت‌های جهانی موضوعاً اقتصادی بود اما ماهیت اقتصادی نداشت. چنانچه از اوایل انقلاب تا کنون، تحریم‌های اقتصادی وجود داشت اما پاسخی اقتصادی در پی نداشت. اینکه که ما به جای فرهنگ مقاومتی یا سیاست مقاومتی، اکنون «اقتصاد مقاومتی» را راه مقابله با تحریم‌های جهانی می‌دانیم، نشانگر نوع خاصی از آسیب‌شناسی ما از بحران‌ها و وضع موجود است.
مجله‌ی سوره اندیشه در جدیدترین شماره‌ی خود، به این مسئله پرداخته است که چرا اکنون مسئله‌ی کانونی ما، از جنس اقتصادی است و چگونه و در چه شرایطی است که اقتصاد می‌تواند چنین شأنی پیدا کند. چرا در این برهه از انقلاب، چنین مسئله‌ای برایمان طرح شده و اصل مسئله به کجا باز می‌گردد. اگر با بسط سرمایه‌داری در جهان کنونی، همه‌ی عرصه‌ها اقتصادی شده‌اند، وضعیت سرمایه‌داری در ایران چگونه است. اگر محوریت یافتن نفع و مطلوبیت‌های اقتصادی در زندگی روزمره، سیاست‌های ملی را در جهان رقم می‌زند، در جامعه‌ی ما نگرش اقتصادی تا چه حد بر عرصه‌هایی مانند سیاست و دانش و تفکر و هنر حاکمیت یافته است.
با تأمل در این پرسش‌ها، مجله‌ی سوره تلاش داشته تا با فهم وضع سرمایه‌داری ایرانی در دوره‌ی متأخر و توجه به ادوار مختلف سرمایه‌داری جهانی، افقی برای رهایی از سیطره‌ی اقتصاد بیابد. به نظر می‌رسد «اقتصاد مقاومتی» خود، موضوعی اقتصادی نیست. اگرچه از اقتصاد آغاز می‌کند اما ظرفیت این را دارد که در خلال حل مسائل اقتصادی، موضوع خود را نیز دست‌خوش تغییر قرار دهد و به‌نحوی پیش برود که سیطره‌ی نگاه اقتصادی را خرق نموده و نگرش اقتصادی به همه‌چیز را به چالش بکشد، تا آنجا که حتی خود اقتصاد نیز با نگاهی غیراقتصادی دیده شود.
بخش سبک زندگی با پرداختن به موضوعاتی مانند «مصرف کالای ایرانی» و «وضع کنونی زندگی و بحران اقتصادی» به دنبال تأمل در این سؤال بوده که تا چه اندازه در شرایط کنونی، امکان یک زندگی فارغ از غلبه‌ی نگرش اقتصادی وجود دارد. همچنین بخش نظام اجتماعی با پرداختن به موضوعاتی مانند «اقتصادی شدن نظام اجتماعی» و «ماهیت بحران اقتصادی ایران» به بررسی ادوار مختلف سرمایه‌داری پرداخته و در پی سیاستی برای فراروی از آن، از امکان‌های اقتصاد مقاومتی برای بیرون رفت از سرمایه‌داری پرسش کرده است. چراکه اصل شدن اقتصاد می‌تواند بحران‌های عمیق‌تر و اصلی ما را بپوشاند و خود مانعی برای رفع مسائل کنونی انقلاب شود. بخش نظریه اجتماعی نیز به موضوع «نسبت علم و اقتصاد» پرداخته و اقتصاد مقاومتی را ظرفیتی دانسته که فهم نخبگان و اندیشمندان را به‌سوی خویش می‌خواند. چراکه اگر علوم موجود با فهمی در قامت خود، به بسط اقتصاد مقاومتی بپردازند آنگاه مفاهیمی مثل مردمی کردن به مفاهیمی مثل خصوصی‌سازی قلب می‌شود و کار جهادی با فرمول‌های بهره‌وری پیگیری خواهد شد. آنگاه اقتصاد مقاومتی نه راهی برای خروج از وضعیت کنونی، که به پوششی برای استمرار آن تبدیل می‌شود.
بخش تفکر به «نسبت اقتصاد و فلسفه‌ی معاصر» و همچنین «انسان اقتصادی» پرداخته و تلاش کرده در راستای طرح افقی فارغ از حاکمیت اقتصاد سرمایه‌داری، به بازاندیشی شرایط و نیازهای انسان جدید بپردازد. همچنین بخش هنر وادب، با پرداختن به موضوعاتی مانند «هنر مبارزه» و «هنری برای گذار از سرمایه‌داری» در سودای هنری بوده که طرح جهانی را دراندازد که مناسبات آن سرمایه‌دارانه نباشد. این امر مستلزم تفکر در اموری است مانند اینکه هنر چگونه می‌تواند امکانی برای فرا رفتن از سرمایه‌داری فراهم آورد، آیا هنر باید علیه سرمایه‌داری قیام کند و مردم را دعوت به مبارزه با سرمایه‌داری کند. بخش تاریخ نیز به «نمونه‌های مقاومت در تاریخ ایران» پرداخته و خوانندگان را به تأمل در وضعیت تاریخی ما که مقاومت در آن وضع، معنا یافته، دعوت کرده است.
در ضمیمه‌ی فرهنگی- هنری اسفار نیز، کتب تازه منتشر شده معرفی شده و اهالی نظر و ادب، به نقد و بررسی کتاب «نیست‌انگاری و شعر معاصر» نوشته‌ی یوسفعلی میرشکاک پرداخته‌اند.
عناوین برخی از مطالب این شماره اینچنین است: اما و اگرهای مصرف کالای داخلی، در باب سرمایه‌داری و دشمنان آن، نظم نوین اخلاق وال استریتی، جامعه‌ی مصرفی ایرانی، ستارالعیوب در اقتصاد ایران، شهدای گرانی، از علوم اقتصادی تا اقتصاد فرهنگی، قصدمندی، تجربه‌ی آگاهی از امر اقتصادی، تأملی در ماهیت اقتصادی تفکر، چرخش الهیاتی در فلسفه قاره‌ای، الگوهای تاریخی سرمایه‌داری و نسبت آن‌ها با فرهنگ، هنر و دعوت به مبارزه، آگامبن و مسئله‌ی تولید در هنر، منطق اخلاقی- اجتماعی سبک زندگی در سرمایه‌داری متأخر، تعامل اقتصاد و فرهنگ در فضای خانه با محوریت زنان، تولید کالای زیبا و زیبازیستن، سخنی درباره‌ی تاریخ جهان، تاریخ محلی.
همچنین در این شماره از افرادی چون منوچهر آشتیانی، یوسفعلی میرشکاک، محمدصادق کوشکی، شاپور رواسانی، حسین راغفر، مجید اخگر، مهدی معین‌زاده، محمدعلی مرادی، لیلا محرری، اصغر منتظرالقائم، ابوالحسن فیاض انوش، وحید عسکرپور، محمدمهدی رسولی، میثم سفیدخوش، محمدحسن علیپور، رضا نجف‌زاده، یاشار جیرانی، علی‌نجات غلامی، محمود مشهدی‌احمد، محمد مهدی سیار، یادداشت و گفتگو وجود دارد.
سوره دیجیتال
با توجه به درخواست مخاطبان عزیز برای ارائه‌ی مجله در فرم دیجیتال، از این پس می‌توانید مجله سوره اندیشه را در بستر پارس هاب (www.parshub.com) مطالعه نمایید. شماره‌های گذشته مجله، در بخش مجله سوره اندیشه به صورت رایگان قابل مطالعه است.
همچنین اپلیکیشن اندروید سه شماره‌ی اخیر مجله‌ی سوره تهیه شده است. هر شماره از مجله، به صورت یک نرم‌افزار مجزا طراحی شده و قابلیت مطالعه تمام صفحات مجله را دقیقا با همان شکل نسخه‌ی چاپی (صفحه آرایی و تصویرسازی‌ها) فراهم می‌کند. شما می‌توانید از طریق مارکت‌های کافه‌بازار، ایران‌اپس و کندو، در بخش اخبار و مجلات به اپلیکیشن مجله‌ی فرهنگی تحلیلی سوره اندیشه دسترسی پیدا کرده و شماره‌ی دلخواه خود را تهیه کنید.
فهرست مطالب این شماره به شرح زیر است:
سبک زندگی
کلیات: وضع کنونی زندگی و بحران اقتصادی
از کوکاکولا لذت ببر!/ مهدی ملک
ایدئولوژی مصرف‌گرایی/ علیرضا مرادی
پول خانگی، مصرف خانگی/ شایسته مدنی
کار اقتصادی یا اقتصاد در کار؟/ رضا کریمی
شهدای گرانی/ روح‌الله نادری
زندگی متراکم/ اسماعیل نوده فراهانی
مقولات: زندگی تولیدی، زندگی مصرفی
بت‌وارگی کالاها/ پیتر کاریگن
مصادیق: مصرف کالای ایرانی
کالای ایرانی؛ آری، خیر/ گفتاری از مهندس محمدحسن علیپور
اما و اگرهای مصرف کالای داخلی/ محمد بلوریان
نظام اجتماعی
کلیات: سیر تطورات سرمایه‌داری و اقتصادی شدن نظام اجتماعی
تجدیدساختار سرمایه‌داری جهانی و جامعه‌شناسی ایران پساصنعتی/ دکتر رضا نجف‌زاده
ملاحظاتی مرتجعانه درباب سرمایه‌داری و دشمنان آن/ دکتر یاشار جیرانی
سرمایه‌داری: حکایتِ برابرسازی نابرابرها/ دکتر شروین مقیمی
مقولات: استحاله‌ی سیاست در دستگاه دولت و بوروکراسی
آلودگی زیست‌بوم خط‌مشی‌گذاری/ دکتر محمدرضا عطاردی
مصادیق: ماهیت بحران اقتصادی ایران و موانع تحقق سیاست اقتصادی مطلوب
کارزار اقتصادی ایران/ دکتر محمود مشهدی احمد
نظم نوین اخلاق وال‌استریتی/ علی‌نجات غلامی
جامعه‌ی مصرفی ایرانی و بی‌بنیادی تولید داخلی/ گفت‌وگوی مکتوب با دکتر حسین راغفر
سرمایه‌داری نامولد ایرانی/ سید سعید موسوی ثمرین
سازوکارگرایی و بحران اقتصاد ایران/ محمدتقی جان‌محمدی
ستارالعیوب در اقتصاد ایران/ دکتر سید احسان خاندوزی
نظریه اجتماعی
کلیات: نسبت علم و اقتصاد
انتزاع اقتصاد/ حمیدرضا مقصودی
مقولات: نگرش اقتصادی
از علوم اقتصادی تا اقتصاد فرهنگی/ دکتر محمدعلی مرادی
سیطره‌ی اقتصاد/ محمد بلوریان
انتقاد از مارکسیسم، تقابل با سرمایه‌داری/ سید سعید موسوی ثمرین
قصدمندی/ گفتاری از دکتر مهدی معین‌زاده
کالای علم/ احمد پارسازاده
تفکر
کلیات: تفکر و اقتصاد
تجربه‌ی آگاهی از امر اقتصادی/ گفت‌وگو با دکتر میثم سفیدخوش
اقتصادِ تفکر/ دکتر مهدی پارسا
اقتصاد حضور و واسازی امر سیاسی/ راینر شورمان
مقولات: انسان اقتصادی
انسان به‌مثابه موجود برخوردار/ حمید ملک‌زاده
پیش‌بینی فارغ از هوشی فرمانده/ علی اکبر ناسخیان
مصادیق: اقتصاد و وضعیت فلسفه‌ی معاصر
خودبسندگی دست پنهان و کنیزی فلسفه/ علی‌نجات غلامی
چرخش الهیاتی در فلسفه‌ی قاره‌ای/ دکتر رضا نجف‌زاده
گلاسنهایت و امکان جهانی فراسوی گشتل تکنولوژی/ سید محمدجواد سیدی
هنر و ادب
کلیات: نسبت هنر و نظام سرمایه‌داری
بازبینی یک بحث قدیمی/ مجید اخگر
در و پل مدرنیته و کاپیتالیسم تازه نفس/ روزبه صدرآرا
هنری برای سرمایه‌داری/ ایمان به‌پسند
مقولات: هنر مبارزه
هنر طفیلی سیاست می‌شود!/ داود میرزایی
هنر و دعوت به مبارزه/ پوریا گلشناس
اعترافی برای عصر جدید/ میلاد روشنی پایان
مصادیق: هنری برای گذار از سرمایه‌داری
جنون امر نو/ علی خدادادی
تولید کالای زیبا و زیباـ‌زیستن/ دکتر وحید عسکرپور
لعاب عکس رخ یار بر کاسه‌ی چه کنم/ محمدمهدی رسولی
اقتصاد و کسب هنر/ یوسفعلی میرشکاک
فقدانِ امکان/ ابوذر کردی
تاریخ
کلیات: طرح تاریخی مقاومت
«نه».../ علی خدادادی
سخنی درباره‌ی تاریخ جهان (اونیورزال‌ـ‌هیستوری)/ دکتر منوچهر آشتیانی
مقولات: تاریخ محلی
«تاریخ محلی»؟!/ دکتر ابوالحسن فیاض انوش
هویت یا سیاست/ دکتر لیلا محرری
شهرها و ولایت‌ها/ دکتر اصغر منتظرالقائم
تجربه‌ی زیسته و تاریخ/ بیتا نقاشیان
مصادیق: نمونه‌های تاریخی مقاومت در تاریخ ایران
چگونه ایستاده‌ایم؟/ گفت‌وگو با دکتر محمد صادق کوشکی
اقتصاد مقاومتی و مبارزه علیه تحریم‌ها/ دکتر شاپور رواسانی
ارشاد الغافلین و تنبیه الجاهلی/ سید احمد بن فخرالدین موسوی کاشانی