ادبیات راه بی‌بازگشت

نویسنده: دکتر قیصر امین‌پور

پدیده بازگشت (در شعر فارسی) از جهات بسیار قابل تأمل است از جهتی می‌توان گفت که بازگشت پدیده‌ای تازه در شعر فارسی نیست، بلکه گرایشی است که اگر چه به صورت پراکنده، اما همواره به شکل تقلید و تتبع، در ادوار پیشین وجود داشته است چنان که تا  اواخر دوره تیموری هم آشکارا دیده می‌شود

شعر؛ معمای وجود

نويسنده: دکتر رضا داوری‌اردکانی

ادیبان و نقادان حق دارند كه شعر را تفسیر و نقد كنند، اما این پژوهش و نقد چیزی به شعر نمی‌افزاید، بلكه نقد و تفسیر فرع نفوذ و تأثیر شعر و احساس نیاز به آن است. به عبارت دیگر نقاد و ادیب چیز‌هایی درباره‌ی شعر می‌آموزند، اما شعر و شاعری وابسته به نقد و نقادی نیست.

طنین در سوژه‌ی جمعی

نویسنده: ابوذر کریمی

چنانچه سیمین بهبهانی، فروغ فرخزاد و طاهره صفارزاده را سه تن زنان شاعر پیشرو معاصر بشناسیم چنانکه در این باره تقریباً مناقشه‌ای نیست طاهره صفارزاده آن شاعری است که بیش از دیگران، شعر اجتماعی را در میان این سه تن نمایندگی می‌کند. فرخزاد در دوره‌ی نخست شاعری‌اش شاعر زنانه‌ها و تنانه‌ها است و در دوره‌ی دوم در زیر چتر مالی ابراهیم گلستان شاعرِ بیانگرِ وجوه اگزیستانسِ زن معاصر است که می‌توان آن را دوران سوبژکتیویته‌ی ناب در شعر او دانست.

نزاع فلسفه و شعر

نویسنده: محمدامين منصوری*

آیا افلاطون دشمن شاعران بود؟

دشمنی افلاطون با شعرا و حکم به اخراج شاعران از مدینه‌ی فاضله‌ی وی اکنون دیگر زبانزد خاص و عام شده است. افلاطون در کتاب سوم جمهوری به تعیین بایدها و نبایدها در زمینه‌ی شعر می‌پردازد و می‌گوید که چه نوعی از اشعار نباید برای جوانان خوانده شود و چرا این اشعار نباید برای آن‌ها خوانده شود و حتی در این زمینه حکم به این می‌دهد که چه اشعاری باید خوانده شود.

راهی از دل ظلمات

نویسنده: سید مجتبی احمدنیا*

نقد؛ چنبره‌زده‌ای بر فهم ما که رهایی از آن گویا ممکن نیست، چونان سایر اسطوره‌های مدرن؛ و گویی که رهایی از آن در زمانه‌ی کنونی مساوی است با سکوت. سکوت در مواجهه‌ی هر آنچه که در «حال» است، هر آنچه که به قضاوت تاریخ درنیامده است. از آن زمان که انسان در مقام قضاوت همه‌چیز نشست، لازم آمد که همه‌چیز را بشناسد.

شکل منثور تخیل خلاق

نویسنده: گاستون باشلار

فیلسوفی که اندیشه‌اش را یکسره از مضامین بنیادین علم برگرفته و تا حد امکان مستقیماً از خط اصلی مکتب عقلگرایی پویا و بالنده دانش معاصر پیروی کرده است، اگر بخواهد به مطالعه مسائل مطرح در قلمرو تخیل شعری بپردازد باید دانش خود را به فراموشی سپارد و از تمامی راه و روش‌هایش در پژوهش‌های فلسفی دست بکشد؛

شعر انقلاب بر شانه‌ی بزرگان

گفتاری از سعید یوسف‌نیا

ریشه‌های شعر انقلاب و تاریخ شعر عرفانی

ما حق نداریم شعر انقلاب را جدا از سیر تاریخی شعر در ایران در نظر بگیریم، زیرا رویکرد و جایگاه شعر در قبل و بعد از انقلاب متفاوت نیست. لذا ابتدا باید ریشه‌های شعر انقلاب را که همانا تاریخ شعر عرفانی فارسی است، بررسی کنیم.

شعر، شاعر، زندگی

گفتاری از محمدعلی مؤدب

رابطه‌ی هنر و زندگی، رابطه‌ی تأثیر و تأثر است. هنر از زندگی متولد می‌شود و بر زندگی هم تأثیر می‌گذارد. نمی‌شود منکر این رابطه شد. انسان به محیط، فعالیت‌هایش و نسبت به زندگی خودش شناخت دارد که به همان اندازه زندگی را فهم می‌کند؛ یعنی لایه‌ها، اعماق و جهان‌ها را و این هنر است.

عهد سست ما با شعر و دین

نویسنده: یوسفعلی میرشکاک

هیچ قومی را نمی‌توان یافت که «منش» خود را در یک ساحت محدود و مشخص متجلی کرده باشد. تقریباً تمام ساحات دینی، اساطیری، ادبی و هنری، در تجلی منش اقوام مختلف همراهند، اما از «ساحت غالب» می‌توان سخن گفت؛ چنانکه می‌توان ادعا کرد فی‌المثل اقوام اروپایی به دو ساحت فن و فلسفه دلبستگی بیش‌تری داشته‌اند