آیا تاریخ، خبر دادن از یک یا چند واقعه است؟ آیا تاریخ برای عبرت گرفتن است؟ آیا عبرت، با داشتن اطلاعات حاصل میشود؟ ممکن است مطرح شود که تاریخ، کشف و بیان روابط میان وقایع است، بهطوری که بتوان توضیح داد چه شد که یک واقعه روی داد و نهایتاً پاسخ داد که چرا اکنون، اکنون است؟ عبرت گرفتن از تاریخ نیز بدین معنا، عبارت میشود از عمل کردن طبق قوانین حاکم بر تاریخ. اما مگر گذشته همانگونه که بوده، قابل شناخت است؟ ما ذیل تاریخ و در بستری زندگی میکنیم که از گذشته به ما رسیده است؛ این ما نیستیم که بر گذشته احاطه داریم، بلکه این تاریخ است که محیط بر ما است. گذشته و حال و آینده، همگی ظهورات و تعینات حقیقت تاریخاند؛ و به بیان دقیقتر، تاریخ، تاریخ ظهور حقیقت است. حقیقت تاریخ، فراتر از گذشته و حال و آینده است و توجه انسان حقیقتجو به تعینات و ظهورات تاریخی، سیر از ظاهر به باطن است. تمام آنچه در گذشته رخ داده، در اکنون او مندرج است و او از حیث تقرب به حقیقت، به برخی متذکر میشود. بدین معنا، گذشته عبارت میشود از سنتی که اکنونیان به ارث بردهاند. آداب و سنن، اموری فرابشری و صورت محقق و تاریخی حقیقتی سرمدی هستند. سنت، بستر حضور انسان در عالم و تقرب به حقیقت است. تاریخ غرب، تاریخ گسست انسان از سنت است و تجددخواهی. انسان جدید، سنت را همچون قیدوبندی میداند و در وهم آزادی، سعی در رها شدن از آن دارد. ما به تاریخ نیاز داریم تا حضور ما را در سنت فراهم آورده و متذکر ما به حقیقت آن شود. هرچند حقیقت وجود ما حضوری بیواسطه با حقیقت گذشته دارد اما گذشته، حجاب حقیقت خویش است؛ مگر آنکه آن را همچون نشانههایی تأویلی ببینیم که ساحت تجلی اسماء الهی است. |
||
تاریخ شماره اول: چیستی تاریخ | ||
تأمـل عهـد بیعهـدی و تاریخ بیتاریخی دکتر رضا سلیمانحشمت غــرب تفکر فلســـفی در سـنت تاریـخی دکتر حسین کلباسیاشتری پست مدرنیسم و تاریخ نگاری لیتو آپوستولکو فلسفه تاریخ از دیرباز تا کنون دکتر کریم مجتهدی ایران روایت تورانی از ایران شهریار زرشناس اسلام خروج دجال از صحنه نمایش دکتر حکمتالله ملاصالحی آینده تلخ تر از حنظل محمد خندان |
||
تاریخ شماره دوم: تاریخ و انقلاب | ||
تأمـل تذکر تاریـــخ سیامك شمس
غرب تاریخ نگاری اندیشه انقلاب و مردم نامه نویسی داریوش رحمانیان نقش تمدنی انقلابها سیدمجید امامی ایران ما و تاریخنگاری جدید محمدحسن رجبی
ریشههای تاریخی–اجتماعی نهضت ملی كردن منابع و صنایع نفت در ایران انقلابی از جنس مردم محمد طیب صحرایی اسلام تاریخ در پرده غیبت حکمتالله ملاصالحی مولفههای اجتماعی در تمدن اسلامی رسول جعفریان
آینده تاریخ، گفتوگوی بیانتهای گذشته باحال |
||
تاریخ شماره سوم: ایران باستان | ||
تأمـل تاریخنگاری ناسیونالیستی معاصر ایران و پایهگذاری اوهام تاریخی مقدس
غرب استعمار، شرقشناسی و باستانشناسی نادرستی فرضیههای نژادی پرفسور شاپوررواسانی
ایران صورتبندیها و مؤلفههای اجتماعی- فرهنگی ایران باستان
اسلام اندیشههای فلسفی-اعتقادی ایرانیان |
||
تاریخ شماره چهارم: صفویه | ||
تأمـل دولتی به کام رندان جایگزینی برای ایران باستان دکتر تقی آزاد ارمکی غرب تاجرشاه در اصفهان رامینا آتش فراز رنسانس شیعه حجتالاسلام احمد رهدار اسلام از تصوف تا توفق دکتر محمدحسین رجبی
آینده جامعه ایرانی، از بحران تا درمان |
||
تاریخ شماره پنجم: تاریخ تشیع | ||
تأمـل موقفالمواقف و میقات المواقیت فردای موعود حکمتالله ملاصالحی
غرب خاورشناسی به شیوهی همدلانه ایران شینِ شیعه دکتر محمدحسین رجبی اسلام تأملی نو در مفهوم «تاریخ» یحیی عبدالهی تاریخ، علم ایمانی دکتر جواد سلیمانی آینده پایان شب تاریخ ابوذر بهاروند |
||
تاریخ شماره ششم: مشروطه | ||
تأمـل آنان که از مشروطه گفتند غرب مشروطه، راهی به رهایی عباس جداریکریمیان ایران مواجهه با جهانی دیگر حجتالاسلام دکتر حمید پارسانیا و دکتر بیژن عبدالکریمی به نام مردم به کام اغنیاء پروفسور شاپور رواسانی
بهارستان، مستقیم؛
اسلام اسلام سیاسی و گفتمانهای رقیب آینده جامعه ایرانی؛ از بحران تا درمان سیدمجید امامی |
||
تاریخ شماره هفتم: جامعه، انسان و تاریخ | ||
تأمـل اندیشهای برای گشودن راهی تازه علیرضا جباری دارستانی غرب گوسالهی سامریِ «تاریخ» و قدرتِ فائقهی« زندگی» بیتا نقاشیان فرازها و فرودهای فلسفه تاريخ محمدعلی مرادی انسان تولیدگری آگاهی بخش دکتر منوچهر آشتیانی ایران تاریخ در افق وجود ابوذر مظاهری اسلام فلسفهی تاریخ تلاقی غرب تا شرق اندیشهی اسلامی مهدی ابوطالبی آینده آزادی در پیشرفت آگاهی مرتضی نوری |
||
تاریخ شماره هشتم: تاریخ جهان | ||
تأمـل در آوردگاه تاریخ دکتر حکمتالله ملاصالحی اطوار هستی در تاریخ علیرضا جباریدارستانی غرب آیا انسان خود را میسازد؟ دکتر وحید عسکرپور جهان تاریخ و تاریخ جهان دکتر منوچهر آشتیانی به سوی تاریخ قدسی محمدعلی مرادی وقتی رستگاری اینجهانی میشود بیتا نقاشیان آينده بی فرجامی تاریخ یا نافرجامی مورخ!؟ ابوالحسن فیّاضانوش |
||
تاریخ شماره نهم | ||
کلیات: وضعیت تاریخی خلاقیت؛ امانت سنگین انسان حکمتالله ملاصالحی انسان انقلاب اسلامی، عبودیت یا سوژگی؟ دکتر رضا سلیمان حشمت پرسش از وضعیت تاریخی ما دکتر علی مرادخانی مقولات: منفعت فردی، ابزار تولید، عقلانیت افسون عقلِ سرمایهدار دكتر منوچهر آشتیانی تاریخ چگونه پیش می رود؟ محمد جواد ایمانی خوشخو مصادیق: ایران آینده تهران 1500 امیر مسعودعلمداری ارمیا؛ به مثابه نحوهی بودن ما در زمانهی انقلاب اسلامی در دورهی پساجنگ مهدی مظفرینیا رمان ایرانی و آینده انقلاب علیرضا سمیعی فردایی در پس مدارس هوشمند سجاد بیات ایران آینده در آینهی IT دکتر علی اکبر جلالی چشمانداز، چگونه آینده را میسازد؟ مهدی مظفرینیا |
||
تاریخ شماره دهم | ||
کلیات: معنای تاریخ دهر ام الاسماء تاریخی گفتوگو با دکتر سید موسی دیباج آن سوی تاریخ دکتر رضا سلیمان حشمت خاموشی زبان گفت علیرضا کمری تاریخ معرفت یا واقعیت گفتوگو با دکتر ابوالفضل رضوی مقولات: تمدن Civilisation؛ تمدن یا تمصر عطاالله بیگدلی جولانگاه فرمانروایان و مشروعیت بخشی تاریخ دکتر وحید عسکرپور وارثان تمدن آنتیک عبدالله شهبازی از جامعه شناسی تمدن تا معنا شناسی ملک دکتر سید مجید امامی مصادیق: تاریخ غرب شرق و غرب افسانه یا واقعیت دکتر حکمتالله ملاصالحی از معبد موز ها تا موزه های عالم مدرن گفتاری از دکتر حکمتالله ملاصالحی داستان نویس تمدن دکتر ابوالحسن فیاضانوش |
||
تاریخ شماره یازدهم | ||
کلیات: آیا تاریخ، همان زمان است؟ تاریخی بدون زمان دکتر محمدعلی علی پور تاریخ معالزمانی گفتوگو با دکتر منوچهر صدوقی سها گشودگی برآینده علیرضا جباری دارستانی مقولات: آیا مورخ تاریخ را میسازد؟ آنالیها مینویسند دکتر علی بهادری مورخ، سازنده یا یابنده دکتر سید ابوالفضل رضوی مصادیق: تاریخ ایران آنگاه ایرانش نامیدند دکتر محمد علی مرادی استبداد و حکومت استبدادی در جهان تاریخ دکتر منوچهر آشتیانی ایران را از کجا آغاز کنیم؟ گفتاری از دکتر داوود فیرحی فاصله از تقدیر تاریخی دکتر علی بهادری درآمدی بر تاریخ تاریخ ایران دکتر علی محمد طرفداری آنگاه ایرانش نامیدند گفتوگو با دکتر سید موسی دیباج |
||
تاریخ شماره دوازدهم | ||
کلیات: آیا تاریخ، گذشته است؟ آتش اندر یاد ما مضی گفتوگو با دکتر حکمتاله ملاصالحی سرگذشت اکنون علی خدادای گذشته کجاست؟ دکتر علی مرادخانی ناتمامیت گذشته محمد امین منصوری مقولات: تاریخ چگونه بهکار میآید تاریخ در آغوش سنت یوسفعلی میرشکاک احیای تاریخ ابوذر مظاهری حضیض اعتبار دکتر یاسر قزوینیحائری عبور از گذشته سجاد هجری تاریخ به مثابه اکنون دکتر سید ابوالفضل رضوی مصادیق: تاریخ اسلام دام تقلیل تاریخی دین گفتوگو با دکتر سید موسی دیباج روایت کافی نیست گفتوگو با دکتر محمدحسین رجبی ایمان، کلید تحلیل تاریخ حجتالاسلام محمد فاطمیپور |
||
تاریخ شماره سیزدهم | ||
کلیات: امکانهای تاریخی امکانهای برنامهریزی توسعه برای آینده سپهر پارسا بر فرازنای معرفتی جدید محمد آقابیگی کلاکی وجود شبحوار آینده در اکنون دکتر مهدی پارسا بیآیندگی واگذاری یک امکان دکتر علیاصغر مصلح زندگیهایی که میآیند علی خدادادی مقولات: عهد بنای عهد قدیم یوسفعلی میرشکاک شهود عهد دکتر سید موسی دیباج مصادیق: امکان طرحی برای آینده پیافکدن و بنیاد نهادن نوبهنو دکتر حکمتالله ملاصالحی آینده در ابدیت روح محمدمهدی اردبیلی آینههای هستی ف. اقدم راه آینده چگونه گشوده میشود؟ سید مهدی ناظمی قرهباغ |
||
تاریخ شماره چهاردهم | ||
کليات: تجددمآبی عصری ناشناخته اما سرنوشتساز حکمتالله ملاصالحی پیشرفت، توقفناپذیری، غیرقابل برگشت بودن منوچهر آشتیانی سایهروشن تجدد مرتضی گودرزی جنگ تاریخها مرتضی رحمانی مقولات: معاصریت زمان و کتابت علی خدادادی زمانِ نادرجا مهدی پارسا مصاديق: ما و کشورهای تجددمآب جامعهی متوهم دکتر بیژن عبدالکریمی دموکراسی، گامی دشوارتر از استبداد یحیی عبداللهی بدیلی برای تجدد دکتر اکبر جباری |
||
تاریخ شماره پانزدهم | ||
کليات: تاریخ انسانی گذار و گذر تاریخ دکتر منوچهر آشتیانی تاریخ آیینهی انسان است و فیزیک آیینهی طبیعت دکتر علی مرادخانی طبیعت و ارزش تاریخ جهانی فردریش فون شیلر گذشته، حال، آینده دکتر اکبر جباری بدون روایت، بدون تاریخ محمدمهدی اردبیلی مقولات: غایتانگاری غروب غایت، طلوع تاریخ یحیی مسعودی نژاد، علی خدادادی کارگزاری در تاریخ دکتر ابوالحسن فیاض انوش زمان در گذر از آینده به حال احسان مروجی مصاديق: تهاجم و تبادل فرهنگی زنگهای خطری که به صدا درآمدند دکتر حکمتالله ملاصالحی پشت دروازههای شهر دکتر مهدی پارسا داستان تلخ «تهاجم فرهنگی» در ایران دکتر عبدالله شهبازی |
||
تاریخ شماره شانزدهم | ||
آفرینش جهان بهجای بازنمایی جهان ژان لوک نانسی تاریخ جهانشمول و جهان-شهری بیتا نقاشیان دورانِ فراتاریخیِ رازآمیز دکتر مهدی پارسا اتحاد اخلاقی ملل یا لویاتان معتدل جهانی لوئیس پی. پوجمان پایان تاریخ یا تجدید تاریخ ابوالحسن فیاض انوش آغاز بسط را لاجرم پایانی است دکتر علی مرادخانی ایرانیان و بایدها و نبایدهای جهانیشدن دکتر منوچهر آشتیانی بیگانگی از کانون تمدن غربی و خاطر قومی کیانوش دلزنده |
||
حیث التفاتی شناخت ما ناظر به موضوعی جزئی و بخشی نیست؛ بلکه ناظر به کلیت جامعه است. شناخت کلنگر ما با حرکت از ظاهر به باطن جامعه حاصل میشود و لذا منطق حاکم بر محتوای ما اینگونه شده است:
مجلهی سوره نیز سرنوشتی پیوند خورده با سرنوشت انقلاب و فراز و فرودهای آن داشته است و او نیز تنها زمانی میتواند خود را از گرفتار شدن در دام زمانه برهاند و انقلاب اسلامی را همراهی کند که متوجهی باطن و همگام با تحولاتی از جنس انقلاب باشد. تلاشمان این است که خود را از غفلت برهانیم، برای همین به دور از هرگونه توجیه و تئوریپردازی برای توسعهی تغافل، میگوئیم که سوره «آیینه»ی ماست. از سوره همان برون تراود که در اوست. تلاشمان این است که بهجای اصل گرفتن «ژورنالیسم حرفهای»، یعنی مهارت در بهکارگیری فنون، تحول باطنی و تعالی فکری را پیشه کنیم. نمیخواهیم خود را به تکنیسین سرعت، دقت و اثر فرو بکاهیم. کار حرفهای بر مدار مُد میچرخد و مُد بر مدار ذائقهی بشری و ذائقه بر مدار طبع ضعیف انسان و این سیر و حرکت، ناگزیر قهقرایی است.
شماره 87-86 مجله فرهنگی تحلیلی سوره اندیشه منتشر شد
شماره جدید مجله سوره اندیشه نیز بهمانند پنجشش شماره اخیرش، موضوعی محوری دارد که کل مطالب مجله حولوحوش آن میچرخد. موضوع بیستویکمین شماره سوره اندیشه، «نقد» است؛ موضوعی که شعار بیستویکمین نمایشگاه مطبوعات نیز قرار گرفته است. نقد، موضوع مناقشهبرانگیزی است که بسیاری از مجادلات سیاسی و فرهنگی ما، از روشن نبودن مفهوم آن ناشی میشود؛ تا جایی که منتقد را به جرم مفسدهانگیزیاش خاموش میکنند. کار منتقد، حرف زدن است ولی نقد، منتظر شنیده شدن نیست. اینجا است که تفاوت منتقد با معترض و مخالف و مصلح و مفسد روشن میشود.